یکی از مهم‌ترین اقدامات طب سنتی برای تقویت موی سر و یا پیشگیری از ریزش آن، استفاده از روغن‌ها و گیاهان دارویی می‌باشد. در ادامه به چند نمونه از معروف‌ترین روغن‌ها و گیاهان دارویی که برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند، اشاره میکنیم:
♦ گیاهان دارویی
* کمک گرفتن از گیاه حنا
همانطور که گفتیم برای تقویت موی سر مردان طب سنتی هم روشهای به خصوصی را ارائه داده است، یکی از بهترین روشهای خانگی برای این منظور، استفاده از حنا می‌باشد. حنا نه تنها در تقویت مو و جلوگیری از ریزش آن بلکه حتی در رویش مجدد مو هم نقش موثری دارد. زمانی که حنا را بر روی موی خود و پوست زیر آن می‌مالیم، گردش خون در پوست افزایش پیدا می‌کند، این کار هم باعث سرعت گرفتن فرایند رشد موها می‌شود و هم روند ترمیم موهای آسیب دیده را بهبود می‌بخشد. (مصرف بیش از اندازه از این گیاه و همچنین مصرف آن برای خانم‌های باردار یا شیرده مناسب نمی‌باشد)
* کمک گرفتن از گیاه سدر
بعد از حنا برای تقویت موی سر مردان طب سنتی سدر را پیشنهاد می‌کند. گیاه سدر یکی از اصلی‌ترین داروهای طب سنتی برای تقویت پوست و مو می‌باشد. این گیاه به دلیل خواصی که دارد، نظیر ضد شوره بودن، از بین بردن موخوره‌ها و رفع خارش سر، برطرف کردن خشکی مو، افزایش طراوت مو و غیره، در محصولات بهداشتی نظیر شماپو‌های مو نیز زیاد استفاده می‌شود. اگر در بلند مدت از این گیاه استفاده شود، می‌تواند موجب ضخیم‌تر و مستحکم‌تر شدن موی سر و همچنین افزایش طراوت و درخشندگی آن شود.
* کمک گرفتن از گیاه رزماری
شناخته شده‌ترین خواص درمانی رزماری در بین عموم مردم کمک به افزایش رشد مو می‌باشد. این گیاه به دلیل خواص بی‌نظیری که دارد در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی جدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. گیاه رزماری غنی از ویتامین C، ویتامین A و مواد معدنی همچون آهن و کلسیم می‌باشد و خونرسانی به فولیکول‌های مو را بهبود می‌بخشد.
* کمک گرفتن از ژل آلوئه ورا
ژل گیاه آلو ورا نیز می‌تواند هم در پیشگیری و هم در درمان ریزش مو بسیار موثر باشد، برای استفاده کردن از ژل آلوئه ورا می‌توان آن را مستقیما بر روی موها مالیده و پس از 30 دقیقه با آب ولرم شست.
* چای سبز
در لیست روشهای تقویت موی سر مردان طب سنتی چای سبز را نیز گنجانده است، از دیگر روشهای گیاهی برای تقویت مو یا درمان ریزش مو، استفاده از چای سبز هم به صورت خوراکی و هم موضعی می‌باشد. چای سبز دارویی گیاهی برای درمان ریزش مو خصوصا در آقایان است. این گیاه آنتی اکسیدان و ضد التهاب بوده و به تنظیم چربی پوست، رشد و بازسازی موهای آسیب و رفع شوره مو کمک می‌کند.
* گل ختمی
یکی از بهترین گیاهان دارویی که می‌تواند جایگزین مناسبی برای شامپوهای شیمیایی باشد، دم کرده گل ختمی است. در واقع با گل ختمی می‌توان یک شامپوی طبیعی ساخت که قادر است از ریزش مو، خارش پوست سر، چرب شدن پوست سر و ایجاد شپش در مو جلوگیری کرده و به رشد بهتر موها، بازسازی آنها و لطافت بیشتر آنها کمک کند.
* گیاه رازیانه
همانطور که گفتیم در طب سنتی، رازیانه جایگزین بسیار مناسبی برای داروی ماینوکسیدیل به حساب می‌آید. این گیاه پرخاصیت سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف است، از این رو تاثیرات بسیار مثبتی هم بر روی پوست و هم بر روی مو دارا می‌باشد. مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در این گیاه عبارتند از:
- ویتامین C، ویتامین A، ویتامین D، ویتامین B، ویتامین E
- روی، سلنیوم، مس، منگنز، فسفر، منیزیم
♦ روغن‌های گیاهی
* کمک گرفتن از روغن آرگان
روغن آرگان دارای خواص درمانی بسزایی بوده و یکی از بهترین ترمیم کننده‌ها و جوان کننده‌های طبیعی پوست می‌باشد که قادر است باعث مرطوب سازی، درخشندگی، لطافت و سلامت پوست شود. این روغن نه فقط برای پوست بلکه برای مو هم یک معجزه گیاهی به حساب می‌آید.
روغن آرگان ریزش مو را متوقف کرده و یا آن را تا حدود بسیار زیادی کاهش می‌دهد. این روغن موهای شکننده را تقویت کرده و التهاب پوست را از بین می‌برد، همچنین در درمان و پیشگیری از شوره سر هم بسیار موثر می‌باشد.
* سایر روغن‌ها
علاوه بر روغن آرگان، مطابق تحقیقات روغن‌های نعنا، زیتون، نارگیل، جوجوبا، خراطین و کرچک هم می‌توانند در بهبود رشد مو و جلوگیری از کاهش ریزش مو موثر باشند.
♦ عسل
برای تقویت موی سر مردان طب سنتی از عسل هم کمک می‌گیرد. همه ما به خوبی با خواص شگفت انگیز عسل در تقویت بدن و درمان بیماری‌ها آشنا هستیم، شاید جالب باشد که بدانید از عسل می‌توان در درمان ریزش مو و تقویت موی سر هم کمک گرفت.
این ماده خوراکی سرشار از آنتی اکسیدان‌ها، ویتامینن‌ها و مواد معدنی می‌باشد. همچنین می‌تواند گردش خون را افزایش داده و تغذیه و اکسیژن رسانی به بافت پوست و مو را بهبود بخشد. می‌توان از عسل به شکل یک ماسک برای مو استفاده کرد، به این شکل که آن را با یکی از از موارد زیر ترکیب کرده و به موهای خود می‌مالیم:
- آب
- روغن زیتون
- روغن نارگیل
- آلوئه ورا
- روغن کرچک
یکی از اقداماتی که به افزایش گردش خون و تقویت پیاز موهای سر کمک می‌کند، انجام ماساژ می‌باشد. طب سنتی برای تقویت پیاز موی سر زنان توصیه می‌کند که ماساژ را با کمک روغن‌های گیاهی که برای پوست و مو مفید می‌باشند، انجام دهیم.
نحوه انجام ماساژ برای تقویت پیاز موی سر زنان به این شکل است که ابتدا انگشتان خود را بر روی قسمت پشتی گردن قرار می‌دهیم و به آرامی به صورت دایره وار ماساژ دادن آن را آغاز و سپس خیلی آرام به سمت بالای سر حرکت میکنیم. در اثر گردش خونی که در موضع مورد نظر ایجاد می‌شود، تغذیه و اکسیژن رسانی به بافت پوست موضع تحت ماساژ و ریشه موهای موجود در آن بهبود بخشیده و در نتیجه پوست و موی موضع مورد نظر بازسازی یا رشد بهتری را تجربه می‌کنند.
همانطور که گفتیم بهتر است این ماساژ را با کمک روغن‌های گیاهی که نام بریدم انجام دهیم، کافیست یکی از این روغن‌ها را به اندازه چند قطره بر روی انگشتان خود ریخته و سپس اقدام به ماساژ دادن مو و پوست سر بکنیم. توصیه میکنیم قبل از انجام ماساژ حتما نحوه صحیح انجام دادن آن را از یک متخصص پوست و مو بیاموزید.
ماساژ درمانی فقط مختص خانم‌ها نبوده و برای تقویت موی سر مردان طب سنتی این روش را بسیار موثر می‌داند.
عاوه بر تمام مراقبت‌ها و توصیه‌هایی که طب سنتی گوشزد کرده، طب نوین نیز راهکارهایی برای تقویت ریشه مو و درمان ریزش مو دارا می‌باشد. که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
♦ مکمل درمانی
- قرص‌های زینک پلاس بهترین قرص تقویت ریشه مو به حساب می‌آیند (مکملی دارویی که در آن علاوه بر ماده معدنی روی، مواد مغذی دیگری همچون خانواده ویتامین B، به همراه ویتامین C، کلسیم و آهن، وجود دارد)
- بیوتین (ویتامین H یا همان ویتامین B7): بیوتین یک ویتامین بوده که به صورت طبیعی در آجیل‌ها، سیب زمینی شیرین، تخم مرغ، پیاز و جو دو سر وجود دارد.
♦ دارو درمانی
- ماینوکسیدیل: ماینوکسیدیل دارویی است که به صورت مایع و فوم (محلول موضعی) بوده و برای رویش مجدد مو یا جلوگیری از ریزش مو در مردان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- قرص فیناستراید: فیناستراید دارویی است که متخصصین پوست و مو برای درمان ریزش مو تجویز می‌کنند.
♦ لیزر درمانی
در این روش با کمک لیزر تورم فولیکول‌های مو را کاهش می‌دهند تا رشد موها راحت‌تر انجام شود.
♦ کاشت مو
مواردی که ذکر کردیم همگی برای متوقف کردن ریزش مو یا کمک به رویش مجدد آن می‌باشند. زمانی که شخص به هر دلیلی دچار طاسی شود و دیگر راهی برای رویش مجدد موهای وی وجود نداشته باشد، کاشت مو آخرین اقدام می‌باشد. در این روش فولیکول‌های مو به صورت مستقیم از پوست کف سر برداشته شده و روی قسمت‌هایی که دچار ریزش شده‌اند کاشته می‌شوند.
هنوز برای رویش مجدد موهای ریخته شده راهکار درمانی قطعی وجود ندارد، اما روشهای متعددی برای درمان بیماری ریزش مو (پیشگیری و متوقف کردن آن) معرفی شده‌اند. رویش مجدد موهای ریخته شده یا عدم امکان آن به علت ریزش و نوع آن (موقتی یا دائمی بودن ریزش) بستگی دارد.
داروهایی که تحت عنوان معجزه رویش مجدد مو و عناوین مشابه معرفی می‌شوند، جنبه تبلیغاتی داشته و تا زمانی که بیمار معاینه و نوع ریزش و شرایط بدنی او مشخص نشود، نمی‌توان گفت که این داروها چقدر می‌توانند برای او موثر باشند.
مطالبی که در مقاله حاضر گفته شده جنبه اطلاع رسانی و آگاهی بخشی داشته و هرگز متر و معیار کافی و مناسبی برای تقویت موهای آسیب دیده یا ضعیف و همچنین درمان ریزش مو نمی‌باشند، برای تقویت موی سر مردان طب سنتی و طب جدید هر دو روشهای متعددی را پیشنهاد می‌دهند که انتخاب بین آنها باید متناسب با وضعیت شما انجام شود.
در این عارضه مهم‌ترین و تاثیر گذارترین اقدامی که هر بیمار باید انجام دهد، مراجعه به موقع به پزشک است. بنابراین توصیه میکنیم اگر دچار ریزش مو شدید، از هرگونه خود درامانی و اقدام خانگی اجتناب کرده و سریعا به پزشک مراجعه کنید.