کمبود تستوسترون و ریزش مو تولید دی هیدرو تستوسترون اصلی‌ترین عامل طاسی
کمبود تستوسترون و ریزش مو ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارد. بسیاری از مشکلات ناشی از تستوسترون از فرم جایگزین آن DHT که توسط آنزیم 5 - آلفا ردوکتاز تغییر ماهیت یافته، بروز می‌کند. هورمون جنسی مردانه دی هیدروتستوسترون میتواند روی فولیکولهای مو تأثیر بگذارد و عامل اصلی آلوپسی آندروژنیک است.
علت ریزش مو در پسران سطوح بالای DHT است که به طور کلاسیک منجر به طاسی الگوی مردانه می‌شود.
دلایل متعددی میتواند دال بر کم بودن تستوسترون باشد، با این حال صرف نظر از این که چنین دلایلی شامل چیست، سطح پایین هورمون جنسی مردانه تستوسترون منجر به ریختن مو خواهد شد.
تستوسترون هورمونی در بدن مردان است که مسئول گروهی از عملکردهای مهم در بدن آنها است. وقتی که بدن فردی سطح تستوسترون پایینی دارد، این کاهش سطح تاثیرات منفی روی کل بدن وی خواهد گذاشت.
از قضا، علائم سطح پایین تستوسترون را تا چند روز پس از شروع درمان نیز تجربه خواهید کرد، بنابراین نباید خیلی نگران بروز چنین علائمی باشید. چنانچه تاکنون درمانهای تستوسترون پایین را امتحان نکرده‌اید و می‌خواهید با تاثیرات کمبود تستوسترون، از جمله ریختن مو و نازکی تارهای مو با افزایش سن مبارزه کنید، باید به دنبال روش‌های درمانی مرتبط با تستوسترون پایین باشید.
علاوه بر ریختن مو ، کاهش تستوسترون میتواند اثرات بسیار دیگری بر بدن داشته باشد که احتمالاً در وهله اول دلیل تمایل شما برای تزریق تستوسترون است.
در خصوص ارتباط کمبود تستوسترون و ریزش مو باید بگوییم که با وجود آنکه بسیاری از مردان به شکل طبیعی طاسی با الگوی مردانه را تجربه می‌کنند، کاهش میزان تستوسترون نیز ممکن است عامل مهمی در ایجاد طاسی در مردان باشد. ریختن مو در بیماران دارای کمبود تستوسترون صرفاً به پوست سر محدود نشده و نازکی یا کم پشتی موهای بدن نیز احتمالاً نشانه‌ای از کمبود تستوسترون و ریزش مو باشد.
سطوح بالا و پایین تستوسترون در بدن قادر است به ریختن مو منتهی شود. دی هیدروتستوسترون (DHT) به عنوان هورمون مشتق شده از تستوسترون با آسیب رساندن به فولیکول مو به ریختن مو کمک می‌کند.
تحقیقات نشان می‌دهد که مردان مبتلا به طاسی با الگوی مردانه در بدن خود دارای سطوح متوسط (DHT) هستند که به فولیکولهای مو متصل شده و با کوچک سازی فولیکول‌ها مانع از رشد موهای سالم خواهد شد.
در مردان و زنان آلوپسی آندروژنتیک ارتباط مستقیمی با نوسان سطح تستوسترون و ژنتیک دارد. این مسئله در یک الگوی خاص رخ می‌دهد که نهایتاً منجر به طاسی یا ریختن موی کامل می‌شود.
تستوسترون به عنوان یک آندروژن یا هورمون جنسی مردانه که به طور مشترک در دو جنس مردان و زنان وجود دارند، در رشد اندام‌های جنسی نقش حائز اهمیتی دارد.
سیکل رشد موهای هر فردی متاثر از هورمون‌های مختلف در بدن وی است. هورمون آندروژن از انواع هورمون‌هایی است که تا حدود کمی از رشد موهای سر حمایت می‌کند.
هر چه سن بالاتر می‌رود، فولیکولهای موی سر بواسطه اعمال آندروژن یا هورمون جنسی مردانه در چرخه زندگی رشد مو منجر به حساسیت آن شده و باعث از بین رفتن موهای سر با الگوهای متفاوتی خواهد شد که اصطلاحاً به آن طاسی با الگوی ریختن موی مردانه و الگوی زنانه گویند. انواع ریختن مو شامل:
♦ کاهش تدریجی خط مو بواسطه ریختن مو در بخش گیجگاه و قسمت میانی پوست سر: در این وضعیت خط رویش مو به تدریج کاهش یافته و در نهایت منجر به ایجاد الگوی U شکل در مردان می‌شود.
♦ در ریختن موی پراکنده خصوصاً در ناحیه تاج سر، خطوط رویش مو کاهش نمی‌یابد، اما می‌توانید شاهد گسترش آن در قسمت میانی پوست سر باشید.
♦ مردان به احتمال بسیار طاسی بیشتری را تجربه می‌کنند، چرا که پوست سر زنان به ندرت مستعد طاسی خواهد بود، با این حال بانوان ممکن است تراکم موی خود را از دست بدهند.
تستوسترون با کمک آنزیم 5 - آلفا ردوکتاز و تولید هورمونی موسوم دی هیدروتستوسترون (DHT) اصلی‌ترین مسئول طاسی در مردان و زنان است. برخی ممکن است به لحاظ ژنتیکی نسبت به این هورمون آسیب پذیر باشند، در حالی که گروه دیگر از افراد دارای سطوح بالایی از هورمون هیدروتستوسترون در بدن خود هستند. مصرف برخی داروهایی که اثربخشی آنها در ممانعت از اتصال DHT و فولیکول مو به یکدیگر به اثبات رسیده قادر است از فرآیند ریختن مو جلوگیری کند.
برخورداری از یک سبک زندگی سالم قادر به کاهش سطح DHT به طور طبیعی است. این سبک زندگی سالم میتواند از ورزش به طور منظم، ترک مصرف دخانیاتی چون سیگار، کاهش سطح استرس، صرف وقت مناسب برای استراحت و انجام تمرینات پوستی چون ماساژ سر جهت از بین بردن تنش احتمالی و افزایش جریان خون در کف سر خواهد بود.
استفاده از برخی داروهای گیاهی نیز میتواند به عنوان یک راه حل طبیعی اثربخش در کاهش سطح DHT بدن بکار گرفته شود.
برخی داروها در درمان کمبود تستوسترون و ریزش موی ناشی از DHT موثر هستند. این داروها در دو گروه مسدود‌کننده و مهارکننده دسته بندی می‌شوند.
مسدود کننده‌های DHT داروهایی هستند که از اتصال دی هیدروتستوسترون به آنزیم 5 آلفا ردوکتاز جلوگیری می‌کنند. مهارکننده‌های DHT می‌توانند به کاهش تولید هورمون کمک کنند.
1- فیناستراید
فیناستراید به عنوان یک داروی خوراکی در درمان ریختن مو در مردان موثر واقع شده است. طبق مطالعات صورت گرفته موفقیت فیناستراید در رشد مجدد مو در مردان به میزان 87 % است. این دارو مسدود کننده‌ای قابل اتصال به آنزیم 5 آلفا ردوکتاز است که از انجام عملکرد مشابه هورمون DHT جلوگیری می‌کند.
2- ماینوکسیدیل
ماینوکسیدیل یک مسدود کننده DHT است و دارویی محسوب می‌شد که ابتدا برای درمان بیماران مبتلا به فشار خون بالا تجویز می‌شد و از عوارض جانبی آن در برخی از این بیماران، تجربه رشد بیش از حد مو بود.
از سوی دیگر این دارو با اثربخشی در اتساع عروق خونی منجر به افزایش جریان خون می‌شود. مصرف موضعی ماینوکسیدیل با افزایش جریان خون در فولیکولهای مو منجر به بهبود رشد آنها می‌شود.
3- بیوتین
بیوتین از ویتامین B که مواد مغذی را به انرژی تبدیل می‌کند گرفته شده تا توسط سلول‌های بدن برای انجام عملکردهای خود استفاده شود. کراتین بیشترین پروتئین تشکیل دهنده موهای شما است و بیوتین تولید این پروتئین را افزایش می‌دهد. طبق تحقیقات صورت گرفته بیوتین رشد مو را افزایش داده و از ریختن مو جلوگیری می‌کند.
4- روغن دانه کدو تنبل
طبق تحقیقات صورت گرفته روغن دانه کدو تنبل میتواند در مردان مبتلا به طاسی ریختن مو با الگوی مردانه را بهبود بخشد. روغن تخم کدو به عنوان یک مسدود کننده DHT میتواند مانع ریزش مو و نازکی موها شود.
5- ویتامین B
ویتامین‌های گروه B برای حفظ سلامت مو و پوست سر حیاتی هستند. کمبود چنین ویتامین‌هایی با تاثیر بر نازکی مو، در نهایت منجر به ریختن مو می‌شود. این گروه از ویتامین‌ها قادر به افزایش جریان خون در فولیکولهای مو هستند. ویتامین‌های B ممکن است در بازگرداندن رشد مو موثر نباشند، اما می‌توانند مانع ریختن مو شوند.
6- نور درمانی
هر چند این روش درمانی قادر به مسدودسازی مستقیم تولید DHT نخواهد بود، با این حال درمان با نور لیزر ِسطح پایین (LLLT) قادر است در مردان مبتلا به آلوپسی آندروژنیک منجر به رشد مو شود. طبق مطالعات منتشر شده در مجله پوست بالینی در سال 2014، کلیه بیمارانی که به مدت 26 هفته تحت درمان با LLLT قرار گرفته‌اند، نسبت به بیمارانی که درمانهای دیگری روی آنها اتخاذ شده است در تراکم مو خود افزایش قابل توجهی را تجربه کرده‌اند.
در خصوص علائم کمبود تستوسترون در مردان باید به موارد ذیل اشاره کنیم:
♦ کاهش تمایلات جنسی: یکی از علائم شایع کمبود تستوسترون کاهش تمایلات جنسی در هر دو جنس مونث و مذکر خواهد بود؛ چرا که هورمون تستوسترون نقش بسیار زیادی در سطح تمایلات جنسی افراد ایفا می‌کند.
♦ کم شدن میزان انرژی: علامت دیگری که نشان دهنده کمبود تستوسترون در بدن است، خستگی غیرطبیعی و کم بودن میزان انرژی فرد در طول روز حتی پس از یک شب استراحت مکفی است.
♦ داشتن چربی اضافی در بدن: از نشانه‌های دیگر کمبود هورمون تستوسترون آن است که بدن فرد مبتلا در تبدیل غذا به انرژی ناتوان است و بدن وی این عملکرد حیاتی را نمی‌تواند بخوبی ایفا کرده و همین مسئله به اختلال در این فرآیند و داشتن وزن اضافی منتهی خواهد شد.
♦ عدم توانایی در فرآیند نغوظ: از دیگر علائم کمبود تستوسترون در مردان می‌توان به ناتوانی یا بروز اختلال در فرایند نغوظ اشاره کرد. چنانچه مردی مکرراً در رسیدن به نغوظ یا حفظ آن دچار مشکل شود، این مسئله بیانگر سطح پایین هورمون تستوسترون در وی است که قادر به تحریک بدن برای تولید اکسید نیتریک در بافت دستگاه تناسلی مرد نیست.
♦ نوسانات شدید خلق و خو: دیگر تاثیر تستوسترون پایین تشدید اضطراب در فرد، تحریک پذیری بالا و بروز افسردگی در وس است، هرچه سطح هورمون پایین تر باشد فرد دچار اضطراب بیشتر و تحریک پذیری بالاتری خواهد شد.
♦ ریزش مو: میزان هورمون تستوسترون فرد نقش بسزایی در ریختن مو یا افزایش رشد مو ایفا می‌کند. ارتباط تنگاتنگی میان کمبود تستوسترون و ریزش مو وجود دارد و یکی از شایعترین علائم کمبود این هورمون در ریزش موی سکه ای است.
در خصوص درمان ریختن مو احتمالاً پزشک متخصص
زیبایی مردان قرص‌های ذیل را به عنوان قرص برای ریزش مو هورمونی ارائه نماید:
♦ داروهای ضد آندروژن: آندروژن به عنوان هورمون جنسی مردانه در ریختن مو دخیل است و بواسطه آسیب به فولیکولهای مو منجر به توقف رشد مو می‌شود.
♦ ماینوکسیدیل: یک قرص برای ریزش مو هورمونی و از داروهای موثر در تقویت رشد مو است که قادر به جلوگیری از ریختن مو بوده و در درمان انواع گوناگون بیماری‌های مرتبط با ریزش مو از جمله تلوژن افلوویم، آناژن افلوویوم وهیپوتریکوزیس نقش مهمی ایفا می‌کند.
♦ فیناستراید: این دارو از دیگر درمانهای متداول و موثر برای رفع آلوپسی آندروژنتیک محسوب می‌شود که عملکرد آن بر پایه توقف ریختن مو و افزایش رشد موها است.
♦ اسپیرونولاکتون: یک از انواع قرص برای ریزش مو هورمونی است که با توقف تولید آندروژن در کاهش ریزش مو و همزمان تقویت رشد مو نقش اساسی دارد و برای درمان آلوپسی آندروژنتیک موثر است.
♦ کتوکونازول: این دارو بواسطه کاستن از التهاب فولیکولهای مو در احیای فولیکول مو نقش داشته و منجر به توقف ریختن مو شده و میتواند به درمان آلوپسی آندروژنتیک کمک کند.
♦ کورتیکو استروئیدها: نقص سیستم ایمنی بدن موجب حمله این سیستم به فولیکولهای مو و پوست جهت حفظ خواهد شد، همین مسئله میتواند با آسیب به فولیکول‌ها موجب ریزش مو شود که در چنین شرایطی کورتیکو استروئیدها بسیار موثر خواهند بود.
یکی از رایج‌ترین انواع ریزش مو در مردان، ریختن مو با الگوی مردانه است که طی آن موهای اطراف شقیقه‌ها و تاج سر رفته رفته نازک‌تر شده و در نهایت می‌ریزند.
دلیل اصلی این فرآیند یا همان نازکی تار موها و ریختن‌شان همچنان ناشناخته باقی مانده است، اما تصور بر آن است که فاکتورهای ژنتیکی، هورمونی و محیطی تماما روی فرآیند ریزش موی افراد نقش دارند. اعتقاد بر این است کهDHT اصلی‌ترین عامل ریختن مو است.
سه مرحله رشد مو شامل موارد ذیل است:
برای درک ریزش مو با الگوی مردانه، باید رشد مو را درک کنیم.
رشد مو به سه مرحله تقسیم می شود: آناژن، کاتاژن و تلوژن:
1- نخستین فاز رشد مو موسوم به آناژن موها را بین 2 تا 6 سال در این مرحله رشد نگه می‌دارد. هرچه موها بیشتر در این مرحله رشد باشند، بیشتر رشد خواهند کرد. معمولاً، حدود 80 تا 85 درصد موهای سر در این فاز رشد قرار دارند.
2- دومین فاز رشد مو موسوم به کاتاژن تنها طی 2 هفته ماندگار خواهد بود. این مرحله با کمک به فولیکول مو آنها را تجدید خواهد کرد.
3- فاز استراحت رشد مو موسوم به تلوژن می‌باشد و طی 1 تا 4 ماه فولیکول مو نهفته خواهد بود. معمولاً 12 تا 20 درصد موها این مرحله از رشد را سپری خواهند کرد. با طی این بازه زمانی، مرحله آناژن مو مجدداً آغاز می‌شود. موهای فعلی در مرحله تازه رشد از منافذ پوست سر بیرون زده و کاملاً طبیعی شروع به ریزش می‌کنند.
هورمون DHT به طرق مختلف بر افراد تأثیر می‌گذارد. این اثربخشی ممکن است به دلایل ذیل باشد:
♦ افزایش گیرنده‌های DHT در فولیکول
♦ تولید موضعی بیشتر DHT
♦ گیرنده هورمون آندروژن با حساسیت فوق العاده بالا
♦ تولید فزاینده هورمون DHT در سایر نواحی بدن و انتقال آن بواسطه گردش خون
♦ تستوسترون جاری فراوان به عنوان پیش سازDHT
مشخص است که DHT پنج برابر بیشتر از تستوسترون به گیرنده‌های فولیکول متصل مو می‌شود، اما میزان DHT در پوست سر در مقایسه با سطح پروستات ناچیز است.
در کنار اثربخشی کمبود تستوسترون و ریزش مو نظریه دیگری که برای توضیح ریختن مو با الگوی مردانه ارائه شده آن است که با افزایش سن، فولیکول‌ها تحت فشار فزاینده‌ای از ناحیه پوست سر قرار می‌گیرند.
در افراد جوان‌تر، فولیکول‌ها توسط بافت چربی اطراف زیر پوست احاطه می‌شوند. پوست جوان نیز در هیدراته ماندن بهتر است. همانطور که پوست کم آب می‌شود، پوست سر فولیکول‌ها را فشرده‌تر ساخته و باعث کوچکتر شدن آنها می‌شود.
به علاوه تستوسترون به کاهش بافت چربی کمک می‌کند، بنابراین سطوح بالاتر تستوسترون احتمالاً توانایی پوست سر در احاطه ساختن فولیکولهای مو را کاهش دهد.
برخی از دانشمندان چنین بیان می‌کنند که از آنجایی که فولیکول‌ها در تلاش برای حفظ وضعیت خود هستند، احتمالاً فعالیت آنزیمی دیگر در آن ناحیه رخ می‌دهد. تستوسترون بیشتر به DHT تبدیل می‌شود و منجر به تضعیف تدریجی بیشتر و ریزش مو می‌گردد.
تحقیقات بیشتر در مورد DHT و ریختن مو با الگوی مردانه ممکن است روزی دانشمندان را قادر سازد تا در نهایت کد طاسی الگوی مردانه را بشکنند.
پیش از آنکه از علت کاهش تستوسترون در مردان جوان آگاه شوییم باید بدانیم که تستوسترون به عنوان اصلی‌ترین هورمون جنسی در مردان موظف است بیشتر خصوصیات مردانه را در آنها پدید آورد.
از آنجا که مغز و غده هیپوفیز کنترل کننده تولید هورمون تستوسترون بواسطه بیضه‌ها خواهند بود. هر گونه کمبود سطح تستوسترون در بدن به طور معمول بواسطه نارسایی و مشکلات مرتبط با بیضه موسوم به هیپوگنادیسم اولیه یا نارسایی غدد هیپوفیز یا هیپوتالاموس موسوم به هیپوگنادیسم ثانویه بروزخواهد کرد.
حال که با علت کاهش تستوسترون در مردان جوان آشنا شدیم باید بدانیم که از سن 30 سالگی به شکل طبیعی سطح تولید تستوسترون در مردان حدوداً 10 درصد کاهش می‌یابد.
تستوسترون نقش مهمی در جنبه های متعدد سلامت و تندرستی کلی ایفا می کند. در حالی که شاید بیشتر به دلیل حمایت از میل جنسی و کیفیت اسپرم شناخته شده است، تستوسترون در همه چیز از توده استخوانی گرفته تا رشد عضلانی نقش دارد. با این حال، بسیاری از مردان بر این باورند که ریزش موی آنها ممکن است ناشی از تستوسترون بیش از حد باشد.
هورمون (DHT) که از هورمون مردانه تستوسترون مشتق شده با آسیب به فولیکولهای مو و ممانعت از رشد موها یک عامل شناخته شده و اصلی در ریختن مو با الگوی مردانه است که هم با استعداد ژنتیکی طبیعی فرد برای ریختن مو و هم فرآیندهای طبیعی در بدن وی مرتبط است که با افزایش سن باعث ریختن مو در آنها می‌شود.
بسیاری از درمانهای ریختن مو برای مقابله با DHT هستند و کاهش ریختن مو ممکن است باعث شود در زندگی روزمره نسبت به ظاهر خود اطمینان خاطر بیشتری داشته باشید. در خصوص ارتباط کمبود تستوسترون و ریزش مو بهتر است ابتدا با پزشک متخصص پوست و مو صحبت کنید، چرا که ممکن است کلیه درمانهای موجود برای شما بی خطر یا موثر نباشند.