با تاثیر تستوسترون بر مو آشنا شوید
مشکل ریزش مو در بسیاری از افراد دیده میشود. داشتن موهایی پرپشت برای رسیدن به چهرهای جذاب در اولویت قرار دارد. همین موضوع باعث میشود بسیاری به دنبال رفع ریزش موی خود باشند. دلایل مختلفی بر ریزش مو مؤثرند و یکی از این دلایل تاثیر تستوسترون بر موهاست. تستوسترون هورمون جنسی مردانه است که برخی پزشکان معتقدند کمبود آن در ریزش مو در مردان مؤثر است. در ادامه به بحث رابطه کمبود تستوسترون بر ریزش موها میپردازیم؛ اگر بر اثر کمبود تستوسترون دچار ریزش مو شدهاید و به دنبال رفع آن هستید، میتوانید با مراجعه دکتر خوب برای ریزش مو آقایان در کلینیک ما از بهترین روشهای درمانی استفاده کنید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
تستوسترون چیست؟
تستوسترون یک نوع هورمون جنسی است. این هورمون در بدن تمامی افراد ترشح میشود؛ اما در بدن آقایان ترشح این هورمون نسبت به بانوان بیشتر است. در بدن آقایان این هورمون بیشتر در بیضه ساخته میشود. این هورمون بر روی عواملی مثل ظاهر و رشد جنسی در مردان تأثیر بالایی دارد؛ همچنین آقایان برای ساخت اسپرم و تحریک میل جنسی به این هورمون نیاز دارند. هورمون تستوسترون حتی برای ساخت تودههای عضلانی در مردان نیز کارایی دارد؛ اما در رابطه با تأثیر کمبود تستوسترون بر موها باید بگویم کمبود آن و ریزش مو در مردان با یکدیگر در ارتباط هستند. تستوسترون در آقایان از علل رشد موهای زخیم در سر و بدن میشود.
تستوسترون همراه با نوع دیگری از این هورمون به نام DHT بر خصوصیات ثانویه جنسی مؤثر است. این خصوصیات مانند تغییر صدا، رشد بیشتر موهای بدن، تولید اسپرم و رشد بیضه هستند که تحت کنترل این دو نوع هورمون قرار دارند. با بالا رفتن سن در افراد، ترشح هورمون تستوسترون کاهش مییابد.
با انواع مختلف تستوسترون آشنا شوید
تستوسترون در بدن هر شخص کارایی مختلفی دارد. نوعی از تستوسترون در بدن وجود دارد که با نام تستوسترون آزاد شناخته میشود. تستوسترون آزاد در بدن هیچ اتصالی با پروتئینهای مختلف ندارد. این نوع هورمون تستوسترون، بیشترین کارایی را در بدن دارد.
نوع دیگری از تستوسترون وجود دارد که با البومین، پروتئین موجود در خون اتصال برقرار میکند. اکثر هورمون تستوسترونهایی که به پروتئینها متصل هستند به هورمون جنسی گلوبولین نیز وصل و غیر فعالاند؛ اگر سطح گلوبولین پایین باشد امکان دارد شاهد سطح بالایی از تستوسترون آزاد در خون باشیم. دی هیدروتستوسترون از نوع تستوسترونهایی است که به دست واکنشهای آنزیمی ساخته میشود. این نوع تستوسترون 5 برابر قویتر از باقی تستوسترونهاست. این تستوسترون به وسیله بافت پروستات و فولیکولهای مو مورد استفاده قرار میگیرد.
تأثیر تستوسترون بر مو چگونه است؟
ریزش مو در مردان و زنان به دلایل مختلفی از جمله استرس، عوارض دارویی، مشکلات هورمونی، رژیم نادرست و ... رخ میدهد. در این بین به تأثیر کمبود تستوسترون و ریزش مو در مردان میپردازیم. هورمونها که نقش مهمی دارند از پیامرسانهای شیمیایی بدن به حساب میآیند. هورمونهای اندروژن مثل DHEA و تستوسترون که به عنوان هورمون مردانه نیز شناخته میشوند نقش مهمی در رشد موها دارند. این هورمون در زنان نیز به مقدار کم ترشح میشود. در آقایان تستوسترون باعث ضخیم شدن موها در نواحی سینه، صورت، دستها و پاها و شکم میشود. در بعضی شرایط تستوسترون تغییر میکند و به DHT تبدیل میشود. DHT مادهای است که بر موهای سر تأثیر منفی میگذارد و باعث طاسی با حالت الگوی مردانه MPB میشود. این نوع ریزش مو در میان مردان بسیار شایع است. برای درمان این مشکل حتماً باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
نشانههای ریزش مو ناشی از تستوسترون
-
طاسی با الگوی مردانه MBP: این حالت طاسی دارای شکل مشخصی است. در این حالت موها از جلو به ویژه کنارهها عقب رفته و به شکل حرف M درمیآیند. با طاسی پیشانی، مرکز سر نیز شروع به ریزش میکند تا طاس شود. در انتها این دو منطقه با ریشه موها به یکدیگر رسیده و شکل U پیدا میکنند. MBP با افزایش سن باعث نازک شدن تارهای مو حتی در سینه میشود. در واقع با هر تغییر هورمونی موی قسمتهای مختلفی از بدن شروع به واکنشهای متفاوت میکند در نتیجه شاهد تأثیر کمبود تستوسترون بر موها خواهیم بود.
-
ریزش پشت مو DHT: DHT یا همان دی هیدروتستوسترون یک نوع تستوسترون است که به وسیله آنزیمی به نام ۵-آلفا ردوکتاز ایجاد میشود. همینطور از آن هورمون زنانه DHEA نیز ساخته میشود. دی هیدروتستوسترون در پوست، فولیکولهای مو و پروستات پیدا میشود. فعالیتهای DHT و حساس بودن فولیکولهای مو به دی هیدروتستوسترون چیزی است باعث ریزش مو میشود و نشاندهنده تأثیر کمبود تستوسترون بر موهاست. DHT باعث ریز مو از پشت سر میشود.
-
شرایط دیگر با DHT: وجود سرطانهای مختلف مثل پروستات و سایر بیماریها با ریزش مو و طاسی در ارتباط است. تحقیقات به عمل آمده نشاندهنده این است که افراد دارای طاسی مو در موهای خود 1.5 برابر بیشتر دچار سرطان پروستات میشوند؛ همچنین احتمال مبتلا شدن به بیماری عروق کرونر در افرادی که دچار طاسی لکهای هستند 23 درصد بالاتر از افراد عادی است.
نشانههایی از کمبود تستوسترون در آقایان
در رابطه با علائم کمبود تستوسترون میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
-
کاهش تمایلات جنسی: به دلیل اینکه هورمون تستوسترون نقش بالایی در تمایلات جنسی دارد. کمبود این هرمون در بدن باعث کاهش این تمایلات چه در بانوان و چه در آقایان میشود.
-
کاهش انرژی: بعضی از افراد حتی بعد از استراحت کافی احساس خستگی و ضعف دارند. این احساس خستگی و ضعف غیر طبیعی در بدن، یکی دیگر از علائم کمبود هورمون تستوسترون در بدن است.
-
چربی اضافه بدن: کمبود تستوسترون در بدن فرد باعث میشود تا بدن توانایی تبدیل غذای مصرفی خود به انرژی برای بدن را نداشته باشد. انجام نشدن این فعالیت مهم در بدن باعث افزایش وزن در افراد میشود.
-
نوسانات خلق و خو: از دیگر علائم میتوان به وجود اضطراب در فرد اشاره کرد. این افراد که با کمبود تستوسترون روبهرو هستند دچار تحریکپذیری بالا در مقابله اتفاقات هستند؛ همچنین بروز افسردگی در این افراد بیشتر است. هر چه این کمبود بیشتر باشد تحریکپذیری فرد نیز بیشتر میشود.
-
عدم توانایی در فرایند نعوظ: دیگر عامل نشاندهنده کمبود هورمون تستوسترون در بدن ناتوانی یا وجود مشکل در فرایند نعوظ است. اگر فرد به مدت طولاتی در رسید به نعوظ یا نگهداری آن دچار مشکل باشد. در واقع نشاندهنده پایین بودن سطح این هورمون در آن شخص است که مانع از ایجاد تحریکات برای تولید اکسید نیتریک در دستگاه تناسلی آقایان میشود.
-
ریزش مو: میزان هورمون تستوسترون رابطه مستقیمی با ریزش و رشد مو دارد در واقع تأثیر کمبود تستوسترون بر موها به شدت بالاست. ریزش موی سکهای از علائم کمبود این هورمون است به طوری که با کاهش تستوسترون موها دچار ریزش میشوند.
آیا کمبود تستوسترون و ریزش مو در مردان با یکدیگر مرتبطاند؟
همانطور که میدانید ریزش مو بر اثر کوچک شدن سایز فولیکولهای مو رخ میدهد. این کوچک شدن بر اثر عواملی که بر روی چرخه رشد مو تأثیر میگذارد رخ میدهد. در این اتفاق به مرور تارهای جدیدی که از هر فولیکول مو خارج میشوند ضعیفتر شده تا به کل آن فولیکول حذف و خاموش شود. این شروع طاسی مو است.
این فرایندی که به توضیح آن پرداختیم بر اثر تأثیراتی که هورمونها در بدن ایجاد میکنند رخ میدهد. مشکل آلوپسی آندروژنتیک در افرادی با محدوده سنی 40 تا 50 سال با تغییراتی که در میزان تستوستران آنها رخ میدهد در ارتباط است. این مدل ریزشها با الگوی خاصی رخ میدهد و نهایت به طاسی سر میرسد. با تمامی این موارد دریافتیم که کمبود تستوسترون و ریزش مو در مردان با هم در ارتباطاند.
دلیل کاهش تستوسترون در مردان جوان چیست؟
میدانیم که تستوسترون هورمون مردانه است و از جمله وظایف آن پدید آوردن خصوصیات مردانه است. از آنجایی که کنترل ترشح هورمون تستوسترون به واسطه بیضهها توسط مغز و غده هیپوفیز انجام میشود. همین باعث میشود هرگونه کمبود این هورمون نشاندهنده نارسایی بیضهها که به نام هیپوگنادیسم اولیه شناخته میشوند یا به دلیل ضعف غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس که به نام هیپوگنادیسم ثانویه شناخته میشود، باشد.
البته به طور طبیعی بعد از سن 30 سالگی سطح ترشح هورمون تستوسترون در مردان 10 درصد کاهش مییابد.
درمان ریزش مو ناشی از تستوسترون
راهکارهای درمانی مختلفی برای ریزش مو با الگوی مردانه (MPB) و ریزش مو با الگوی زنانه (FPHL) یافت شده است. توانایی این راهکارها برگرفته از ایجاد تداخل در عملکرد هورمون تستوسترون و DHT قرار گرفته شده است. با این راهکارها میتوان تأثیر هورمون تستوسترون بر موها را به صورت مثبتی حفظ کرد. در ادامه به معرفی تعدادی دارو برای درمان ریزش مو ناشی از تستوسترون میپردازیم؛
-
فیناستراید: فیناستراید از دسته داروهایی است که با مهار تبدیل هورمون تستوسترون به DHT یا همان آنزیم آلفا-۵ ردوکتاز مانع ریزش مو میشود. این دارو تأثیر هورمون تستوسترون بر موها را مثبت نگه میدارد. حتماً توجه کنید که استفاده از این دارو برای زنان باردار یا زنانی که قصد بارداری دارند بسیار خطرناک است؛ چرا که این دارو امکان ایجاد نقص مادرزاد دارد؛ همچنین این دارو عوارض جنسی متفاوت و مختلفی برای زنان و مردان دارد. این دارو یک نوع داروی خوراکی است. مطالعاتی که روی داروی فیناستراید انجام شده نشان میدهد که به احتمال ۸۷ درصد موفقیتآمیز است و تأثیر هورمون تستوسترون بر موها را به صورت مثبت حفظ میکند. این دارو برای رویش مجدد موها نیز بسیار مفید است؛ اما در هر فردی عملکرد متفاوتی دارد بنابراین باید توسط پزشک تجویز شود.
-
دوتاسترید: این دارو نیز آنزیم آلفا-۵ ردوکتاز را مهار و کنترل میکند. دوتاسترید نیز مانند یک درمان تأثیرگذار و مفید برای MPB مورد ارزیابی قرار میگیرد. همراه با مصرف این دارو انجام روشهایی مانند استفاده از کتوکونازول، لیزر درمانی، کاشت مو میتواند رویش مجدد موها را نیز به همراه داشته باشد.
-
ماینوکسیدیل: این دارو با سد کردن راه DHT کار خود را پیش میبرد. این دارو ابتدا برای افرادی که دارای فشار خون بالا بودند تجویز میشد. با گذر زمان در بعضی از مصرفکنندهها شاهد رویش بالای خود مو شدند و این مورد یکی از عوارض این کار شناسایی شد. در واقع ماینوکسیدیل باعث افزایش رگهای خونی در بدن میشود و در نتیجه خونرسانی و اکسیژنرسانی نیز افزایش مییابد؛ همچنین استفاده از این دارو برای پوست سر باعث افزایش جریان خون در فولیکول تارهای مو میشود. در نتیجه شاهد رشد بیشتر و مقاومت تارهای مو خواهیم بود؛ بنابراین استفاده از این دارو برای درمان تأثیر هورمون تستوسترون بر موها بسیار مثبت و مفید است.
-
بیوتین: جمعی از ویتامینهای گروه B عامل ایجاد این دارو هستند. از عملکردهای این دارو میتوان به تبدیل مواد مفید مغذی به انرژی در بدن اشاره کرد که برای فعالیت سلولها بسیار مفید است؛ همچنین این دارو باعث تحریک تولید پروتئین کراتین میشود و از آنجایی که مو از این پروتئین تشکیلشده پس بسیار مفید است. تحقیقات نشان میدهند که این ماده برای رشد مو بسیار مفید است و از ریزش مو جلوگیری میکند. در نتیجه باعث درمان تأثیر هورمون تستوسترون بر مو نیز میشود.
-
روغن گرفتهشده از هسته کدوتنبل: با استفاده از تحقیقات و آزمایشهای انجامشده روغن هسته کدو تنبل برای ریزش مو با الگوی مردانه که دچار طاسی شدهاند بسیار مفید است. روغن هسته کدو تنبل مثل یک سدکننده DHT تأثیرگذار است و در نتیجه از ریزش موها نیز جلوگیری میکند؛ همچنین برای درمان تأثیر هورمون تستوسترون بر موها نیز بسیار مفید است.
-
ویتامینهای گروه B: همه میدانند که گروه ویتامینهای B برای بدن بسیار مفید هستند. بیشترین فعالیت مفید آنها در بدن مربوط به پوست و مو است. همین موضوع نشاندهنده این است که با کاهش این ویتامینها در بدن امکان ضعف و ریزش موها افزایش مییابد؛ همچنین این ویتامینها گردش خون را نیز در پوست و فولیکولهای مو افزایش میدهند. با همه این موارد این ویتامینها باعث رویش مجدد مو نمیشوند و فقط توانایی جلوگیری از ریزش را دارند.
سخن پایانی
شاید بسیاری تصور کنند هورمون تستوسترون فقط مربوط به میل جنسی در آقایان است؛ در حالی که اینطور نیست تاثیر تستوسترون بر موهای آقایان چه در رشد و چه در ریزش بسیار اهمیت دارد. هورمون DHT که از تستوسترون نشأت میگیرد با مشکلاتی که برای فولیکول مو ایجاد میکند مانع از رشد موها میشود. ریزش مو بر اثر هورمون تستوسترون با الگوی مردانه خاص رخ میدهد. ریزش مو گاه به صورت M شکل و گاهی به صورت U شکل رخ میدهد در بعضی شرایط نیز ریزش از ناحیه پشت سر انجام میشود. روشهای مختلفی برای درمان ریزش مو ناشی از تستوسترون وجود دارد؛ اگر شما شاهد مشکلات هورمونی در بدن خود هستید و دچار ریزش مو با الگوی مردانه شدهاید بهتر است به پزشک مراجعه کنید. کلینیک ما آماده ارائه بهترین خدمات به شما برای درمان تأثیر تستوسترون بر موها هستند. کادر درمان ما با تشخیص درست علل ریزش مو بهترین روشهای درمانی را به شما ارائه میدهند.